Putovanja su prilika da upoznamo duh gradova, njihove boje, mirise i priče koje se kriju iza svake ulice i pročelja. Ako vas put ikada odvede u Barselonu, grad koji pulsira umetnošću i mediteranskim šarmom, jedno mesto ne smete propustiti. Sakrivena među uskim ulicama četvrti Gràcia, nalazi se Casa Vicens. To je prva kuća slavnog arhitekte Antonija Gaudija, a ujedno i šaren početak njegovog genijalnog stvaralaštva.
Početak jedne revolucije u arhitekturi
Casa Vicens je manifest mladog arhitekte koji je tek započinjao karijeru, ali je već tada pokazivao da ne namerava da sledi pravila. Godina je 1883, a 31-godišnji Gaudi dobija svoj prvi veliki zadatak od Manuela Vicensa i Montanera, bogatog biznismena. Zadatak je bio da izgradi porodičnu letnju rezidenciju u tada samostalnoj opštini Gràcia, gde su imućni građani Barselone bežali od gradske vreve i vrućine.
Gaudi nije isporučio običnu kuću. Umesto toga, stvorio je eksploziju boja, oblika i simbola, zgradu koja je već na prvi pogled odudarala od svega poznatog. Dok su tadašnje barselonske kuće bile građene od jednostavnog kamena, Casa Vicens očarava fasadom u kombinaciji crvene opeke, prirodnog kamena i zelenih keramičkih pločica ukrašenih žutim nevenima. Upravo su ti cvetovi, koji su rasli u vrtu kuće, poslužili kao inspiracija mladom arhitekti.
Mediteranski duh i orijentalna maštovitost
Na prvi pogled, Casa Vicens odiše mediteranskim bogatstvom, ali se u njoj jasno oseća i orijentalni, maurski uticaj. Gaudi se inspirisao mudéjar stilom, prepoznatljivim po geometrijskim uzorcima, kontrastu, igri svetla i senke, kao i po karakterističnim oblicima prozora i lukova. Svaki detalj, od kovanih gvozdenih ograda do balkonskih ograda s motivima palminih grana, osmišljen je s umetničkim dodirom koji spaja prirodu i arhitekturu.
Izradnja kuće započeta je 1883. i završena 1885. godine, a iako nije velika, svaka njena površina otkriva Gaudijevu maštovitost i posvećenost. Radio je s najboljim majstorima kako bi svaka prostorija postala zasebno umetničko delo.
Unutrašnjost puna svetla, boja i tekstura
Kada zakoračite unutra, dočekaće vas svet u kojem su zidovi, plafoni i vrata jednako važni kao i sama konstrukcija. Plafoni su ukrašeni trodimenzionalnim reljefima cvetova i plodova, drvene grede oslikane su geometrijskim uzorcima, a zidovi obloženi pločicama i tapetama s biljnim motivima.
Posebno se izdvaja prostorija za pušenje, u kojoj su zidovi prekriveni zlatnim i plavim reljefima inspirisanim palmama i grozdovima. U trpezariji, koja se otvara prema verandi i nekadašnjem vrtu, Gaudi je prvi put koristio tehniku trencadís (slaganje razlomljenih keramičkih komadića u mozaik). Ta će tehnika kasnije postati njegov zaštitni znak, vidljiv u Parku Güell i na fasadama Casa Batlló.
Kuća koja diše zajedno s prirodom
Gaudi je verovao da arhitektura mora biti nastavak prirode. U Casa Vicens svaka dekoracija ima svoje značenje i povezanost s okolinom. Cvetni motivi na pločicama, palme u kovanih ograda i prirodni svetlosni efekti stvaraju osećaj da kuća diše zajedno s vrtom koji je okružuje.
Vrt je u 19. veku bio važan deo poseda. Pun palmi, agruma i aromatičnog bilja. Iako danas nije u izvornom obliku, duh tog zelenila i dalje prožima kuću kroz motive na fasadi i u enterijeru.
Od porodične vile do svetskog spomenika
Vicensova porodica kuću je koristila kao letnju rezidenciju, sve dok vremenom nije promenila vlasnike. Tek 2005. godine Casa Vicens je zvanično uvrštena na UNESCO spisak svetske baštine, kao deo ciklusa Dela Antonija Gaudija. Nakon obimne obnove, 2017. godine otvorena je kao muzej, čime je napokon svima omogućeno da zavire u početke jednog genija.
Prva iskra Gaudíjevog stila
Iako često zasenjena kasnijim remek-delima poput Sagrade Familije, Casa Vicens zauzima posebno mesto u Gaudijevom opusu. U njoj se rađa njegova prepoznatljiva povezanost umetnosti, prirode i arhitekture. Za razliku od kasnijih, valovitih formi njegovih građevina, ovde još uvek prevladavaju ravne linije i jasna geometrija. Ipak, iza tih linija već se oseća onaj isti duh inovacije koji će ubrzo promeniti lice Barselone.
Ako volite arhitekturu, umetnost i boje koje pričaju sopstvenu priču, Casa Vicens je nezaobilazna stanica na vašem putovanju kroz Barselonu.
Foto: Instagram (@charbuns_, @casavicens), Unsplahs, Pexels
Preuzeto sa: Journal.hr
